۲۲ مهر ( ۱۴ اکتبر ) ؛ روز جهانی استاندارد

مؤسسه استاندارد در صورت کشف کالاهای غیر استاندارد و زیانبار برای سلامت مردم ، ضمن اعلام جرم علیه تولید کنندگان آن کالاها و تقاضای مجازات برای متخلفان از مراجع قضایی ، فرآورده های غیر استاندارد را از مراکز تولید ، توزیع و فروش جمع آوری و از ورود آنها به بازار جلوگیری بعمل می آورد .

نامگذاری روز جهانی استاندارد

اندیشه تشکیل سازمان بین المللی استاندارد در چهاردهم اکتبر سال ۱۹۴۷ در نشست رؤسای مؤسسه های استاندارد بیست و پنج کشور در لندن شکل گرفت . مقر این سازمان در ژنو می باشد . از سال ۱۹۷۰ ، چهاردهم اکتبر برابر با ۲۲ مهر به نام روز جهانی استاندارد تعیین و نامگذاری شد .

تعریف استاندارد

استاندارد و استاندارد کردن ، از پایه های علم و فن آوری است که در پیشرفت صنعت و اقتصاد نقشی بسزا دارد . استاندارد عبارت است از : نظمی مبتنی بر نتایج ثابت علوم ، فنون و تجربه های بشری که به صورت قواعد ، مقررات و نظام هایی به منظور ایجاد هماهنگی و وحدت رویه ، افزایش میزان تفاهم ، تسهیل ارتباطات ، توسعه صنعت ، صرفه جویی در اقتصاد ملی و حفظ سلامت و ایمنی عمومی به کار رود .

تاریخچه استاندارد در ایران

در ایران برای اولین بار با تصویب قانون اوزان و مقیاس ها در سال  ۱۳۰۴ شمسی ، تشکیلات سازمانی که بعداً به مؤسسه مستقل استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور تغییر شکل داد ، پایه‌ریزی شد . در سالهای ۱۳۲۴ و ۱۳۳۲ به لحاظ اهمیت یافتن نظارت بر ویـژگیها و کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی هسته های تکامل یافته در موسسه به صورت یک اداره در وزارت بازرگانی شکل گرفت و در ادامه با تصویب قانون « تاسیس مؤسسه استاندارد ایران » مسئولیت ها و چارچوب های مستقل در قالب هدفهای ملی تعیین و موسسه به صورت ساختاری مستقل شروع به فعالیت کرد .

عضویت ایران در سازمان بین‌المللی استاندارد ISO در سال ۱۳۴۳ تحقق یافت و به تدریج با عضویت در بیش از ۱۰۶ کمیته فنی اصلی و فرعی و عضویت فعال و به عنوان عضو ناظر در ۱۴۰ کمیته فنی اصلی و فرعی و پذیرش مسئولیت دبیرخانه کمیته های فنی ISO/TCI134 و ISO/TC217 و  ISO/TC91 ، فعالیتهای آن ، توسعه یافته است .

بسیاری چنین می پندارند که استاندارد فقط برای حفظ منافع مصرف کننده است . البته این نظر درستی است و استاندارد به نیازهای فردی و اقتصادی مصرف کنندگان توجه دارد ، ولی استواری نظام صنعت و فن آوری نیز از اهداف استاندارد به شمار می آید . می توان گفت سود حاصل از رعایت استاندارد ، برای تولیدکنندگان بیش از مصرف کنندگان است .

با اجرای قوانین و مقررات استاندارد ، نقشه ها و طرح های مربوط به تولید محصولات بر اساس نظام دقیق بازیابی سریع ، طبقه بندی و بایگانی می شود ؛ همکاری میان واحدهای گوناگون هر سازمان یا کارخانه برای پیشبرد فرآیند تولید میسر می گردد ؛ تفاهم کارکنان در مسائل فنی تحقق می پذیرد و سرانجام با تولید کالای کیفیت دار و بسته بندی مطلوب ، رضایت مصرف کنندگان نیز جلب می شود . به این ترتیب ، استاندارد ، شالوده استواری را برای پیشبرد و توسعه صنعت و اقتصاد فراهم می سازد .

استاندارد ، حقوق مصرف کننده

همیشه مردم نیازمند خدمات همدیگر بوده اند . از این رو ، نیاز به کالاهای مصرفی و خدمات ، نیازی ضروری است که هر گونه اختلال در تولید و توزیع آن ، می تواند جامعه را به چالش بکشاند و افزون بر زیان های مادی ، زیان های معنوی را نیز متوجه مصرف کننده کند .

بی گمان ، عدالت اجتماعی و حفظ حقوق اولیه شهروندان ایجاب می کند برای جلوگیری از رخداد چنین حوادث و معضلاتی ، تدابیری
اندیشیده شود . نخستین گام ، وضع قوانین مناسب است که اولاً نظام تولید ، توزیع و مصرف را سامان بخشد و از وقوع خسارت های مادی و معنوی به دلیل رعایت نکردن حقوق مصرف کننده ، جلوگیری کند . ثانیا در صورت رخ دادن خسارت ، مرجعی وجود داشته باشد که با آسان ترین و سریع ترین روش ، بتوان برای جبران خسارت وارده به مصرف کننده و مجازات مؤثر متخلف اقدام کرد . در جمهوری اسلامی ایران ، مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ، این وظیفه مهم را بر عهده دارد .

استاندارد ، در خدمت امنیت مصرف کنندگان

استفاده از لوازم خانگی غیراستاندارد ، همه ساله تلفات جانی و خسارت های مالی چشم گیری به بار می آورد و سبب پدید آمدن مشکلاتی می شود . برای مثال ، ترمیم پوست چهره ای که بر اثر عواملی مانند اتصال سیم های برق و انفجار وسایل غیراستاندارد خانگی به شدت آسیب دیده است ، به صرف زمان طولانی و هزینه های کلان نیاز دارد . همچنین خسارت های ناشی از توزیع گسترده یک فرآورده غذایی غیربهداشتی در جامعه ، فقط با پول جبران نمی شود ؛ زیرا آثار زیان بار ناشی از به خطر افتادن سلامت عمومی ، بسیار فراتر و مهم تر از خسارت های مادی ناشی از عرضه این کالاست .

حال اگر آثار زیان بار ناشی از استفاده از وسایل و ماشین آلات غیراستاندارد را به کارگاه ها و کارخانه های کوچک و بزرگ صنعتی و تولیدی گسترش دهیم ، عمق این فاجعه بیشتر نمایان می شود . به گفته کارشناسان ، در جهان پرشتاب امروز ، در قبال متنوع شدن وسایل تولیدی و استفاده گسترده از نیروهای برق ، گاز و دیگر مواد انرژی زا ، تدابیری اتخاذ شده است که خطرهای ناشی از بهره گیری از این انرژی ها ، به حداقل برسد . این تدابیر در تدوین قوانین و مقررات استاندارد ملی و بین المللی ، به صورت امری ضروری برای حفظ سلامت مردم جهان
درآمده است .

استاندارد ها نه تنها بازارها را می گشاید بلکه حفاظت از محیط زیست ، ایمنی ، امنیت ، سلامت و دستیابی به اطلاعات و دانش را نیز
به ارمغان می آورد .

روز جهانی استاندارد گرامی باد .