از ارزش غذایی کشک چه می دانید ؟
کشک یکی از فرآورده های فرعی شیر است که به روش سنتی از جوشاندن ، تغلیظ و یا خشک کردن دوغی که پس از کره گیری باقی می ماند و یا از ماست بدون چربی تهیه می شود . ماده ای اولیه ی کشک عبارت است از شیر میش ، بز، گاو و یا مخلوطی از آنها .
کشک با حجم کم خود ، یک ماده ی غذایی معجزه آساست که در بر دارنده ی تمامی خواص شیر می باشد و حاوی کلسیم، چربی ، نمک ، پروتئین و ویتامین نیاسین می باشد .
میزان انرژی تولید شده با ۱۰۰ گرم کشک حدود ۱۰۵ تا ۱۲۰ کیلو کالری می باشد که می تواند به عنوان یکی از تامین کننده های انرژی مورد نیاز بدن در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود .
خواص درمانی کشک
کشک یکی از فرآورده هایی است که از قدیم به طور سنتی و از روی تجربه جزء برنامه ی غذایی مردم ما بوده است و به علت داشتن اسیدهای آلی ، ضد عفونی کننده دستگاه هاضمه ( معده، روده ی کوچک و روده ی بزرگ) می باشد . کشک به عنوان یک غذای نفاخ و هم آورنده و سفت کننده روده محسوب می شود ؛ به همین علت برای هضم راحت آن از نعنای خشک استفاده می گردد . علاوه بر آن ، کلسیم بالا و فسفر موجود در کشک می تواند در پیشگیری از پوکی استخوان موثر باشد .
موارد مصرف کشک
کشک به عنوان یک غذای مقوی گرسنگی را کاهش داده و حجم کمی از معده را اشغال می کند . از کشک به عنوان یک افزودنی به غذاهایی مانند آش رشته ، آش جو ، کشک بادمجان و حلیم بادمجان یا به عنوان ماده ی اولیه در کله جوش استفاده می شود .
توصیه های پزشکی
با توجه به این که کشک یکی از غنی ترین منابع پروتئین حیوانی است ؛ بنابراین محیط مناسبی برای رشد و ازدیاد میکروارگانیزم های مختلف می باشد که اغلب سبب مسمومیت های شدید و حتی مرگ می گردد ، لذا توجه به موارد ذیل ضروری است :
– از کشک های بسته بندی ( پاستوریزه) شده که دارای برچسب و مجوز بهداشتی می باشند ، استفاده کنید .
– کشک را در یخچال نگهداری نمایید .
– تا حد امکان از مصرف کشک مایع بازخودداری کنید و درصورت استفاده ۱۰ تا۲۰ دقیقه قبل از مصرف آن را بجوشانید تا میکروارگانیزم های آن کاهش یابد .
ارزش غذایی کشک
شاید بسیاری از شما ندانید که کشک یکی از مواد لبنی است که تنها در ایران یافت می شود . در واقع می توان گفت که مانند دوغ تهیه شده از ماست ، این فرآورده محصولی کاملا ایرانی است . وجود ضرب المثل های فراوان در مورد کشک در زبان فارسی نشان دهنده قدمت تولید و استفاده ازاین ماده غذایی مفید است .
کشک یکی از فرآورده های فرعی شیر است که به روش سنتی از جوشاندن ، تغلیظ و یا خشک کردن دوغی که پس از کره گیری باقی می ماند و یا از ماست بدون چربی تهیه می شود .
ماده اولیه کشک عبارت است از شیر میش ، بز، گاو و یا مخلوطی از آن ها . در صنایع غذایی تولید کشک با فرآیند های صنعتی و به صورت کشک مایع مستقیما از شیر صورت می گیرد .
ارزش غذایی
کشک با حجم کم خود ، یک ماده غذایی معجزه آساست که در بردارنده تمامی خواص شیر و حاوی کلسیم ، چربی ، نمک ، پروتئین و نیاسین (ویتامین) B3 است .
میزان انرژی تولید شده با ۱۰۰ گرم کشک حدود ۱۰۵ تا ۱۲۰ کیلو کالری می باشد که می تواند به عنوان یکی از تامین کننده های انرژی مورد نیاز بدن در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود .
میزان مواد مغذی در کشک های مختلف به نوع فرآوری و همچنین شیر یا ماده اولیه آن بستگی دارد .
جالب است بدانید در کشورهای خاورمیانه و برخی از کشورهای آفریقایی غذایی به صورت تخمیری تهیه می شود که کشک جزیی از آن است ، اما در دنیا این غذا را به نام کشک یا کیشک می شناسند . مشابه این غذا ترخینه است که به خصوص در مناطق غربی کشور تهیه می شود . برای تهیه این غذا بلغور گندم ، سبزیهای محلی و دوغ یا کشک را با هم مخلوط کرده و با تخمیر دوغ آن را به صورت گلوله های کوچک در آورده ، آن را خشک و برای مصرف در فصول سرد نگهداری می کنند .
مهم ترین استفاده درمانی از کشک ، پیشگیری از بروز یا پیشرفت بیماری پوکی استخوان است . میزان مناسب کلسیم و فسفر و نسبت این دو ماده مغذی در ترکیب کشک شرایط ایده آلی را برای استفاده بهینه از کشک مصرفی در پیشگیری از پوکی استخوان به وجود آورده است .
به طور سنتی در برخی از مناطق کشور خوردن روزانه کشک به مادران باردار توصیه می شود که در صورتی که موارد بهداشتی مربوط به آن رعایت شود ، پیشنهاد و توصیه ای علمی به شمار می آید .
مقدار مواد مغذی در ۱۰۰ گرم کشک :
پروتئین ۱۵ تا ۲۱ گرم
چربی ۳ تا ۱۱ گرم
کربوهیدرات ۶۱ تا ۷۷ گرم
آب و نمک ۶ تا ۱۰ گرم
توصیه های پزشکی
با توجه به این که کشک یکی از غنی ترین منابع پروتئین حیوانی است ، بنابراین محیط مناسبی برای رشد و ازدیاد میکروارگانیزم های مختلف است که اغلب سبب مسمومیت های شدید و حتی مرگ می گردند ، بنابراین توجه به موارد ذیل ضروری است :
* از کشک های بسته بندی (پاستوریزه) شده که دارای برچسب و مجوز بهداشتی می باشند ، استفاده کنید .
* کشک را در یخچال نگهداری نمایید و از فروشندگان هم بخواهید همین کار را در مغازه های خود انجام دهند .
* بهتر است به مقدار نمک موجود در کشک توجه کنیم . افرادی که به فشار خون بالا مبتلا هستند ، کشک بی نمک استفاده کنند .