پوکی استخوان چیست ؟
پوکی استخوان ( Osteoporosis ) بیماری شایعی است که باعث ضعیف شدن استخوان ها شده و خطر شکستگی استخوان ها را افزایش می دهد . زمانی که شما دچار
پوکی استخوان هستید ، با افتادن های عادی و یا ضربه های معمولی و یا در مراحل شدید حتی با یک سرفه ممکن است استخوان های شما بشکند . شکستگی های مربوط به
پوکی استخوان ، معمولا در لگن ، مچ دست و ستون فقرات رخ می دهد . استخوان بافتی زنده در بدن بوده که دائما جذب و جایگزین می شود . پوکی استخوان ، زمانی رخ می دهد که تولید استخوان های جدید با مرگ استخوان های قدیمی برابر نمی باشد . پوکی استخوان ، در زنان و مردان و همه نژاد های مختلف انسان ها را رخ می دهد با اینحال افراد
سفید پوست و زنان آسیایی در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری می باشند . داروها ، رژیم غذایی سالم و ورزش می توانند در پیشگیری و درمان این بیماری کمک نمایند .
علائم پوکی استخوان
پوکی استخوان معمولا در مراحل اولیه علامت خاصی ندارد و علایم آن کم کم بعد از اینکه بیماری پیشرفت کرد خود را نشان می دهند ، بعضی از علائم شایع شامل :
درد مفاصل
مشکل در ایستادن
مشکل در راست نشستن
کوتاه شدن قد در گذر زمان
آسان شکستگی استخوان با ضربات کم شدت
هرچند پوکی استخوان ، بخودی خود دردناک نبوده ، اما شکستن استخوان در اثر پوکی استخوان دردناک می باشد ، معمول ترین شکستگی استخوان در این بیماری شکستن استخوان های ستون فقرات می باشد .
دلایل ابتلا به پوکی استخوان و افراد در خطر پوکی استخوان
همانطور که گفتیم پوکی استخوان ، زمانی رخ می دهد که تولید استخوان های جدید با مرگ استخوان های قدیمی برابر نمی باشد ، در این حالت تراکم استخوان شما کاهش یافته و شما دچار این بیماری می شوید . عواملی که در ابتلا به این بیماری نقش ایفا می کنند ، شامل پنج دسته خطرات و عوامل تغییر ناپذیر ، سطح هورمونی ، عوامل تغذیه ای ، مصرف داروهای استروئیدی و سایر دارو ها و سبک زندگی می شوند .
خطرات و عوامل تغییر ناپذیر و پوکی استخوان
جنسیت شما : زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به این بیماری هستند .
سن : افراد مسن بیشتر از دیگران در خطر این بیماری می باشند .
نژاد : افراد سفیدپوست و همچنین آسیایی ها در خطر بیشتری قرار دارند .
سابقه خانوادگی : ابتلا پدر و مادر و خواهر و بردار به پوکی استخوان خطر ابتلای شما را نیز افزایش می دهد .
جثه شما : افرادیکه جثه کوچکی دارند در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری قرار دارند ، چراکه ممکن است ساخت استخوان در این افراد کم تر باشد .
سطوح هورمونی و پوکی استخوان
هورمون های جنسی ، کاهش سطح هورمون استروژن در یائسگی یکی از مهم ترین عوامل ابتلا به پوکی استخوان می باشد . همچنین سطح استروژن در خانم ها هنگام درمان
با بعضی از شیوه های درمان سرطان نیز کاهش می یابد . در مردان ، سطح تولید تستوسترون در گذر زمان کاهش می یابد و همچنین بعضی از انواع درمان های سرطان پروستات
نیز باعث کاهش سطح تستوسترون می شود ، این کاهش سطح هورمون های جنسی در زنان و مردان می تواند باعث ضعیف شدن استخوان ها گردد .
مشکلات تیروئیدی ، مقدار زیاد هورمون تیروئید می تواند باعث ضعف استخوانی شود . زمانی هورمون تیروئید خون شما زیاد است که شما تیروئید پرکار داشته و یا میزان زیادی دارو برای درمان کم کاری تیروئید دریافت می نمایید .
سایر غدد ، این بیماری با بیماری های غدد دیگر از جمله پاراتیروئید پرکار و غدد آدرنال نیز در ارتباط می باشد .
عوامل تغذیه ای و پوکی استخوان
کمبود دریافت کلسیم ، این کمبود در صورتی که طولانی مدت باشد می تواند باعث ابتلا به این بیماری شود .
اختلالات خوردن ، افرادی که دچار بیماری کم اشتهایی هستند ، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری می باشند . دریافت غذای کم می تواند میزان کلسیم در بدن را
کاهش دهد . جراحی دستگاه گوارش ، افرادی که با جراحی سایز معده خود را کاهش داده ، عمل بای پس معده انجام می دهند و یا بخشی از روده را بر می دارند ، درخطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری می باشند .
مصرف داروهای استروئیدی و سایر دارو ها و پوکی استخوان
مصرف طولانی مدت داروهای کورتیکواستروئید از جمله پردنیزون و کورتیزون ، با ساخت استخوان تداخل دارد . همچنین پوکی استخوان ، با سایر داروها تداخل دارد از جمله :
داروهای پیشگیری و درمان تشنج
داروهای پیشگیری و درمان افسردگی
داروهای پیشگیری و درمان رفلاکس معده
داروهای پیشگیری و درمان سرطان
داروهای پیشگیری و درمان رد پیوند اعضا
سبک زندگی و پوکی استخوان
کم تحرکی ، افرادی که تمام مدت نشسته بوده و کم تحرک هستند ، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری می باشند .
افراد الکلی ، مصرف الکل می تواند خطر ابتلای شما به این بیماری را افزایش دهد .
سیگار کشیدن ، هرچند دلیل اصلی تاثیر سیگار بر این بیماری معلوم نیست ، اما تحقیقات نشان می دهند که این بیماری و مصرف سیگار با هم مرتبط می باشند .
تشخیص پوکی استخوان
تراکم استخوان شما یا تست های مربوط به این بیماری از جمله تست با اشعه ایکس مشخص می شود . افراد بالای ۶۵ سال ، افراد یائسه ، مبتلایان به بیماری های تیروئید ، کبد ، کلیه ، دیابت نوع ۱ و افرادی که سابقه این بیماری را در خانواده شان دارند باید تست تراکم استخوان انجام دهند .
درمان پوکی استخوان
اکثر درمان هایی که برای پوکی استخوان ، انجام می شوند در جلوگیری از کاهش تراکم استخوان و پیشگیری از شکستگی استخوان مفید می باشند . بعضی از انواع پوکی استخوان با رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی قابل مدیریت می باشند . سایر روش های درمانی استفاده از دارو بوده که باید توسط پزشک تجویز شود . این درمان ها می توانند شامل :
ورزش هایی که باعث تقویت ماهیچه ها می شوند .
ترک سیگار
داروهای درمان پوکی استخوان و همچنین بعضی از انواع هورمون ها
تزریق داروهایی برای خانم ها که خطر شکستگی را کاهش می دهند
اجتناب از مصرف الکل
مکمل های حاوی کلسیم و ویتامین D
پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان
سه عامل برای حفظ سلامت استخوان ها بسیار مهم می باشند ، این عوامل شامل دریافت میزان مناسب کلسیم ، دریافت میزان مناسب ویتامین D و ورزش منظم هستند .
روش های پیشگیری از این بیماری و رعایت این سه عامل مهم شامل :
دریافت کلسیم کافی ، از دریافت میزان کافی کلسیم اطمینان حاصل نمایید . بعضی از تحقیقات این میزان کافی را ۱۰۰۰ میلی گرم در روز برای افراد زیر ۵۰ سال و ۱۲۰۰ میلی گرم در روز برای افراد بالای ۵۰ سال می باشد . این کلسیم را می شود از شیر و فرآورده های شیری تامین نمود .
ویتامین D ، از دریافت ویتامین D کافی اطمینان حاصل نمایید .
ورزش ، یکی دیگر از راههای حفظ سلامت استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان ، ورزش می باشد . ورزش هایی همچون پیاده روی ، بالا رفتن از پله ، آهسته دویدن ،
ورزش های راکتی و شنا مفید می باشند .
مصرف سویا ، چراکه سویا حاوی استروژن گیاهی که برای حفظ سلامت استخوان ها مفید است ، می باشد .
ترک مصرف الکل
کاهش مصرف کافئین
ترک مصرف سیگار