اول آبان ماه در تقویم کشورمان روز ملی آمار و برنامه ریزی نام گذاری شده ، اگر چه در تقویم جهانی ۲۰ اکتبر مقارن ۲۸ آبان ماه ، روز جهانی آمار است .

نگاهی به تاریخچه تاسیس مرکز آمار

درسال ۱۲۹۷ هجری شمسی به منظور ثبت وقایع چهارگانه ، اداره ثبت احوال کشور تاسیس شد . با ثبت اطلاعات مرتبط با تولد ، فوت ، ازدواج و طلاق توسط اداره مذکور ، ضرورت اطلاع از جمعیت کشور و تعیین سازمانی که به جمع آوری این اطلاعات بپردازد مورد توجه قرار گرفت و منجر به آن شد که در سال ۱۳۰۳ هجری شمسی آیین نامه ای به تصویب برسد و در این آیین نامه اداره ایی مسول آمار ، و وظایف آن مشخص شود .

بر اساس این مصوبه مسولیت جمع آوری و متمرکز کردن آمارهای مورد نیاز به عهده وزارت کشور گذاشته شد . در خرداد ماه سال ۱۳۱۸ هجری شمسی اولین قانون سرشماری در مجلس شورای ملی تصویب شد .

در اجرای این قانون سرشماری نفوس از دهم اسفندماه همان سال در شهر تهران و در سال ۱۳۱۹ و ۱۳۲۰ هجری شمسی در ۳۳ شهر کشور
به تدریج به اجرا درآمد .

در اسفند ماه سال ۱۳۳۱ هجری شمسی سازمان همکاری آمار عمومی تشکیل شد و در فروردین ماه سال ۱۳۳۲ هجری شمسی ، قانون آمار و سرشماری به تصویب رسید .

تاریخچه روز آمار و برنامه ریزی

در این سال اداره آمار و سرشماری از اداره کل آمار و ثبت احوال منتزع و به سازمان همکاری آمار عمومی ملحق شد . به این ترتیب برای اولین بار سازمانی که منحصراٌ وظیفه جمع آوری آمار را به عهده داشت به وجود آمد که در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی به اداره آمار عمومی ، وابسته به وزارت کشور ، تغییر نام یافت و این اداره درسال ۱۳۳۵ هجری شمسی اولین سرشماری عمومی نفوس را در کل کشور به اجرا درآورد .

با تاسیس اداره آمار عمومی ، فعالیتهای آماری وارد مرحله جدیدی شد و همه ساله طرحهای گوناگون آماری در زمینه های مختلف
اجتماعی – اقتصادی به اجرا درآمد که اهم آنها به شرح زیر است :

– آمارگیری کشاورزی در سال ۱۳۳۹

– آمارگیری نمونه ای نفوس در سال ۱۳۴۲

– سرشماری صنعتی در سال ۱۳۴۲

– آمارگیری بودجه خانوار در سال ۱۳۴۲

نیاز روزافزون دستگاههای برنامه ریزی کشور به آمار و اطلاعات و ضرورت همکاری بسیار نزدیک سازمان اصلی تولیدکننده آمار با دستگاه برنامه ریزی ، موجب شد تا براساس قانون ۱۳۴۴ هجری شمسی ، اداره آمار عمومی از وزارت کشور جدا و با نام مرکز آمار ایران به سازمان
برنامه و بودجه وابسته شود .

در سال ۱۳۷۹ سازمان برنامه و بودجه کشور با سازمان امور اداری و استخدامی کشور ادغام شده و تحت عنوان سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور  فعالیت خود را ادامه داد . در سال ۱۳۸۶ سازمان مدیریت و برنامه ریزی به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری
تغییر کرد . هم اکنون مرکزآمار ایران وابسته به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری است .