شیر ، هم میتواند چاقکننده باشد هم لاغرکننده ، هم میتواند بیماریزا باشد هم سلامتیبخش . شیر با بسیاری از بیماریها ارتباط دارد زیرا پایه تغذیه نوزادی و کودکی به شیر وابسته است .
شیرهای پاستوریزه عمدتا از شیرگاو و مقدار چربی آنها مشخص است. هر لیوان شیر کمچرب شامل ۲۴۰ سیسی شیر حدود ۹۰ کالری ، هر لیوان شیر معمولی ۱۲۰ کالری و هر لیوان شیر پرچرب تا ۱۵۰ کالری انرژی به بدن میرساند . بهتر است همه افراد بخصوص کسانی که رژیم لاغری دارند از نوع کمچرب یا بدون چربی شیر استفاده کنند ، اما افرادی که قصد اضافه وزن دارند یا میخواهند توان جسمانی خود را بالا ببرند میتوانند شیر پرچرب ( full fat milk) بخورند . یادتان باشد که شیر کمچرب یا پرچرب از نظر میزان لاکتوز، پروتئین ، املاح و ویتامینها تفاوتی با هم ندارند و فقط میزان چربی آنها بالا یا پایین است .
نکته دیگر اینکه کالری موجود در شیر و لبنیات به هیچوجه قابلمقایسه با کالری سایر مواد غذایی نیست . پس نمیتوان گفت « شیر نمیخورم چون کالری دارد . » شیر علاوه بر کالری ، تمام مواد غذایی مایحتاج بدن را هم داراست و مصرف آن بسیاری از نیازهای بدن را مرتفع میکند ، پس بههیچ عنوان شیر را از برنامه غذایی روزانه خود حذف نکنید .
البته برخی افراد بهدلیل عدمتحمل لاکتوز و عوارض گوارشی از نوشیدن شیر صرفنظر میکنند . این حالت معمولا در افراد بالغی دیده میشود که در دوران کودکی به میزان کافی و مداوم شیر و لبنیات ( dairy )مصرف نکردهاند . در نتیجه آنزیم لاکتاز در بدنشان کاهش پیدا کرده و نمیتوانند قند شیر یا لاکتوز را هضم کنند. این افراد پس از نوشیدن شیر دچار عوارض گوارشی مثل نفخ، دلدرد و تغییر شکل و قوام مدفوع میشوند . خوشبختانه این مشکل درمان دارد . افراد مبتلا به عدمتحمل لاکتوز میتوانند مصرف شیر را از روزی ۱۰سیسی شروع کنند و طی زمان و بهتدریج به مقدار آن بیفزایند تا مشکلشان حل شود . امروزه شیرهای کملاکتوز و بدون لاکتوز هم در بازار موجودند که افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز میتوانند آنها را خریداری و مصرف کنند تا دچار مشکل نشوند .