افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند نمی‌توانند به طور کامل قند شیر ( لاکتوز ) را هضم کنند ، در نتیجه بعد از خوردن یا نوشیدن محصولات لبنی دچار اسهال ، گاز معده و نفخ می‌شوند . این عارضه که به آن سوءهضم لاکتوز هم می‌گویند معمولا ضرری به انسان نمی‌رساند اما علایم آن می‌تواند آزاردهنده باشد . کمبود لاکتاز ، آنزیمی که در روده کوچک تولید می‌شود معمولا مسبب عدم تحمل لاکتوز است . بسیاری از افراد دارای سطوح پایین لاکتاز هستند اما می‌توانند محصولات مشتق از شیر را بدون بروز مشکل هضم کنند . اگر شما واقعا دچار عدم تحمل لاکتوز هستید ، کمبود لاکتاز در شما موجب بروز علایمی بعد از خوردن محصولات لبنی می‌شود . بسیاری از افرادی که قادر به هضم لاکتوز نیستند می‌توانند بدون این که نیاز به قطع کامل لبنیات از برنامه غذایی‌شان این مشکل را مدیریت کنند .

علایم عدم تحمل لاکتوز

نشانه‌ها و علایم این عارضه معمولا بین سی دقیقه تا دو ساعت بعد از خوردن یا نوشیدن مواد غذایی حاوی لاکتوز شروع می‌شوند . این علایم شامل موارد زیر می‌شوند :

اسهال

تهوع و گاهی استفراغ

دردهای شکمی

نفخ

گاز معده

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید ؟

اگر بعد از خوردن مواد غذایی لبنی شاهد علایمی که نام بردیم می‌شوید ، حتما به پزشک مراجعه کنید به ویژه زمانی که نگران هستید دچار کمبود کلسیم شوید .

دلایل این عارضه

عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ می‌دهد که روده کوچک شما آنزیم ( لاکتاز ) کافی برای هضم قند ( لاکتوز ) تولید نمی‌کند . به طور عادی ، لاکتاز قند شیر را تبدیل به دو قند ساده گلوکز و گالاکتوز می‌کند که از طرق غشای روده جذب جریان خون می‌شوند . اگر دچار کمبود لاکتاز هستید ، لاکتوز موجود در غذای شما به جای این که فرآوری و جذب شود در روده می‌ماند و باکتری‌های معمولی روده با لاکتوز هضم نشده دچار فعل و انفعال می‌شوند که این جریان علایم و نشانه‌های عدم تحمل لاکتوز را در پی دارد .

سه نوع عدم تحمل لاکتوز وجود دارد . عوامل مختلفی موجب کمبود لاکتاز در هر یک از انواع عدم تحمل لاکتوز می‌شوند .

عدم تحمل لاکتوز اولیه

این نوع ناتوانی در هضم لاکتوز از دو گونه دیگر آن رایج‌تر است . افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز اولیه می‌شوند در بدو تولد لاکتاز زیادی تولید می‌کنند و این آنزیم را که وجود آن برای نوزاد ضروری است را از طریق شیر، تنها ماده غذایی که می‌توانند مصرف کنند تامین می‌کنند .

زمانی که غذا جایگزین شیر در تغذیه کودک می‌شود ، به طور طبیعی تولید لاکتاز کاهش می‌یابد اما به اندازه‌ای که برای هضم لبنیات در برنامه غذایی یک فرد بالغ معمولی کافی خواهد بود .

در عدم تحمل لاکتوز اولیه ، تولید لاکتاز به شدت کاهش می‌یابد و باعث دشواری در هضم محصولات لبنی توسط فرد بالغ می‌شود . تصور می‌شود که نوع  اولیه، عامل ژنتیکی داشته باشد و در میان جمعیت وسیعی از مردم آفریقا ، آسیا و آمریکای جنوبی ، کشورهای مدیترانه‌ای و اروپای جنوبی دیده می‌شود .

عدم تحمل لاکتوز ثانویه

این نوع سوء هضم لاکتوز زمانی به وجود می‌آید که روده کوچک شما بعد از یک دوره بیماری ، جراحت یا عمل جراحی که روده کوچک در آن درگیر بوده باشد لاکتاز کم‌تری تولید کند . در میان بیماری‌های مرتبط با عدم تحمل لاکتوز ثانویه می‌توان به بیماری سلیاک ، رشد بیش از حد باکتری و بیماری کرون اشاره کرد . درمان بیماری ممکن است مجددا سطح لاکتاز را بالا بیاورد و علایم و نشانه‌ها را در طول زمان بهبود ببخشد .

عدم تحمل لاکتوز مادرزادی یا در سن رشد

این که کودکی با عدم تحمل لاکتوز بر اثر فقدان کامل فعالیت لاکتاز پدیده‌ای نادر است . این عارضه از نسلی به نسل دیگر با یک الگوری موروثی به نام اتوزومال مغلوب autosomal recessive منتقل می‌شود ، به این معنی که متاثر شدن کودک به شرطی است که هم مادر و هم پدر ژن مشابهی را به فرزندشان منتقل کنند .

عوامل خطرناک

عواملی که باعث می‌شوند شما و کودکتان مستعد ابتلا به این عارضه شوید :

افزایش سن : عدم تحمل لاکتوز معمولا در بزرگسالی رخ می‌دهند . این عارضه در میان کودکان و نوجوانان شایع نیست .

قومیت : عدم تحمل لاکتوز اغلب در میان اقوام آفریقایی ، آسیایی ، آمریکای جنوبی و سرخ‌پوستان رایج است .

تولد زودرس : نوزادان زودرس ممکن است دچار سطوح پایین لاکتاز باشند چرا که سلول‌های تولید کننده لاکتاز تا سه ماهه سوم در روده کوچک رشد نمی‌کنند .

اثر بیماری بر روده کوچک : مشکلات روده کوچک که می‌توانند موجب عدم تحمل لاکتوز شوند شامل رشد بیش از اندازه باکتریایی ، بیماری سلیاک و بیماری کرون می‌شوند .

درمان برخی از انواع سرطان : اگر تحت رادیوتراپی برای درمان سرطان در ناحیه شکم خود قرار گرفته‌اید یا شاهد عوارض شیمی‌درمانی در روده خود هستید احتمال سوءهضم لاکتوز در شما افزایش پیدا می‌کند .