یکی از نوشیدنیهایی که در این بازار آشفته نوشیدنیها همچنان سلامت خود راحفظ کرده دوغ است.
دوغ یکی از سالمترین نوشیدنیهای سنتی ایران است که مصرف آن خصوصا در فصول گرم سال بسیار توصیه میشود. این نوشیدنی برخلاف آبمیوههای صنعتی و نوشابههای گازدار برای کودکان بالای یک سال مناسب بوده و میتواند پروتئین، چربی، ویتامینهای B. D، کلسیم و همچنین آب مورد نیاز بدن را تا حدودی تامین کند.
دوغ به دلیل طبیعت سرد، علائم گرمازدگی، خستگی و عطش را التیام بخشیده و مانند ماست، حاوی میکروارگانیسمهای زنده و مفیدی است که از رشد و تکثیر بسیاری از باکتریهای مضر در دستگاه گوارش جلوگیری میکند. ارزش تغذیهای این نوشیدنی به دلیل رقیق بودن کمتر از ماست بوده و نمیتوان آن را جایگزین این فرآورده کرد.
معمولا برخی افراد جهت ترش و گازدارشدن این نوشیدنی آن را در دمای محیط نگهداری میکنند. این روش نگهداری برای سلامت افراد مشکلی ایجاد نخواهد کرد. این نوشیدنی به طور طبیعی حاوی باکتریهای مولد اسید لاکتیک و همچنین مخمرهای مولد گاز است که در دمای محیط فعالتر و باعث ایجاد طعم اسیدی و گازی میشوند. اما بد نیست بدانید اگر در این روش نگهداری آنزیمهای تجزیه کننده پروتئین فعال شوند دوغ آلوده به کپک شده و بلافاصله تغییر رنگ و مزه داده و تاریخ انقضای آن سریعتر از آنچه روی بطری نوشته شده فرا میرسد که استفاده از آن توصیه نمیشود؛ بنابراین بهترین روش برای ماندگاری مطلوب دوغ نگهداری آن در دمای یخچال است. دوغ اگر به وسیله گاز CO ۲ گازدار شود مضرات گاز افزوده شده به آن مانند نوشابههای گازدار خواهد بود.
اغلب برای طعم دارکردن دوغ از نعنا، پونه، کاکوتی یا گلبرگهای خردشده گل محمدی و برخی عرقیات استفاده میشود که علاوه بر ایجاد طعم خوشایند، بر خواص درمانی دوغ میافزاید. دوغ حاوی نعنا و پونه، به ترشح شیره معده و هضم غذا کمک میکند و نفخ حاصل از دوغ را رفع و دل پیچه را التیام میبخشد. این دوغ خنک کننده محیط دهان بوده و به گردش هر چه بهتر خون کمک کرده، مجاری گوارشی را ضدعفونی و برای رفع سکسکه و اسهال ناشی از گرمی هوا نافع و به عملکرد مطلوب کبد کمک میکند. دوغ حاوی کاکوتی، مقوی قلب و معده بوده و مسکن سردردهای ناشی از گرمی هواست و به دلیل خاصیت ضدعفونی کنندگی، کرم کش قوی بوده و خلط آور خوبی است و برای التیام علائم رماتیسم نافع است. دیگر خواص دوغ کاکوتی شبیه به دوغ نعناست.
دوغ حاوی گلبرگهای گل محمدی بسیار معطر، مقوی قلب و کبد و اعصاب، آرام بخش و نشاط آور بوده و برای تنظیم عملکرد دستگاه گوارش نافع و رفع کننده بوی بد دهان است.